ประเภทของบรรจุภัณฑ์ คุณสมบัติ และประโยชน์การใช้งาน

บรรจุภัณฑ์เป็นสิ่งที่อยู่รอบตัวหรือใกล้ตัวกับทุกคนมากที่สุด เพราะไม่ว่าจะธุรกิจด้านใดก็ตาม ล้วนแล้วแต่จำเป็นต้องใช้ประเภทของบรรจุภัณฑ์ ที่แตกต่างกันออกไปตามแต่ละธุรกิจร้านค้าหรือบริการการทำความเข้าใจถึงรูปแบบบรรจุภัณฑ์มีอะไรบ้าง หรือไม่ว่าจะเป็นการทำความเข้าใจถึงประโยชน์และวิธีการใช้งานอย่างถูกต้องปลอดภัยก็ถือเป็นสิ่งสำคัญเช่นเดียวกัน ดังนั้นในวันนี้เราจะมานำเสนอ ข้อมูลที่จะเป็นประโยชน์เกี่ยวกับรูปแบบบรรจุภัณฑ์ ที่เชื่อว่าจะเป็นประโยชน์ให้กับทุกท่านที่กำลังค้นหาคำตอบว่าบรรจุภัณฑ์มีกี่ประเภทได้อย่างเข้าใจแน่นอน

บรรจุภัณฑ์มีกี่ประเภท ?

  บรรจุภัณฑ์พลาสติก

สำหรับประเภทของบรรจุภัณฑ์จากพลาสติกนั้นได้รับความนิยมอย่างมากต่อการใช้งานในยุคนี้ ไม่ว่าจะเป็นภาชนะบรรจุหรือการทำหีบห่อ และสิ่งประดิษฐ์เกี่ยวกับบรรจุภัณฑ์มากมายได้ตามต้องการ เพราะคุณสมบัติที่ดีของวัสดุจากพลาสติกก็คือ มีน้ำหนักเบาไม่นำความร้อน สามารถนำมาแปรรูปได้ง่าย ทำสีลวดลาย หรือสามารถที่จะตัดแต่งรูปทรงได้ตามต้องการ มีความเหนียวและยืดหยุ่นได้ในระดับหนึ่ง ซึ่งประเภทบรรจุภัณฑ์พลาสติกที่ใช้มาทำเป็นบรรจุภัณฑ์ (wait on page) นั้นมีหลากหลายเกรดด้วยกัน ซึ่งจำแนกออกเป็นรูปแบบดังนี้

• พลาสติกโพลีเอสเตอร์ PET เป็นประเภทพลาสติกที่มีความใส มีความเหนียว สามารถนำมาขึ้นรูปทรงได้ตามต้องการ จึงนิยมใช้ผลิตเป็นขวดน้ำหรือขวดบรรจุภัณฑ์ใสอื่น ๆ ข้อจำกัดคือการใช้งานที่ต้องระวัง เพราะสามารถบุบเบี้ยวได้ง่ายเนื่องจากมีความยืดหยุ่นเป็นพิเศษ

• พลาสติกโพลีเอทีลีน เป็นพลาสติกที่มีเนื้อเหนียว ความหนาแน่นค่อนข้างสูงมากกว่าแบบ PET จึงนิยมนำมาใช้เป็นบรรจุภัณฑ์โดยยกตัวอย่าง ตัวอย่างบรรจุภัณฑ์ เช่น ขวดแชมพู หรือขวดนม เป็นต้น ซึ่งข้อจำกัดคือไม่เหมาะแก่การนำมาใช้เป็นบรรจุภัณฑ์อาหาร
  

• พลาสติกโพลีไวนิลคลอไรด์ PVC  ซึ่งหลายคนอาจคิดว่าใช้ทำท่อพีวีซีแน่นอน โดยก็เป็นคำตอบที่ใช่ส่วนหนึ่ง แต่พลาสติกประเภทนี้มีความแข็งแรงและมีความเหนียวยืดหยุ่นได้ดีคล้ายกับยาง ดังนั้นนอกจากท่อพีวีซีแล้วจึงสามารถใช้ผลิตเป็นแก้วน้ำพลาสติกได้ด้วยเช่นเดียวกัน ตัวอย่างเนื้อวัสดุพลาสติกชนิดนี้ คือ แก้วน้ำในร้านสะดวกซื้อ เป็นต้น ข้อจำกัดคือไม่แนะนำให้ใช้กับความร้อนหรืออุณหภูมิสูงเพราะบรรจุ ภัณฑ์ ชั้น นอก สุด คือ คือชนิดพลาสติกที่ไม่ทนความร้อนมากนัก
  

• พลาสติกประเภทความหนาแน่นน้อย LDPE มีความยืดหยุ่นได้ดี จึงนิยมใช้เป็นฟิล์มใสห่ออาหารหรือห่อของ เป็นต้น ข้อจำกัดคือไม่ควรโดนความร้อนมากเกินไปเพราะจะทำให้ละลาย
  

• พลาสติกโพลีพรอบพีลีน PP คือหนึ่งในประเภทพลาสติกที่เข้ามามีบทบาทในการใช้ชีวิตมากที่สุด เพราะนิยมนำมาทำเป็นถุงร้อนบรรจุอาหาร มีความแข็งแรงและความเหนียว สามารถทนต่อความร้อนและสารเคมีได้ดีอีกด้วย แต่ข้อจำกัดคือไม่นิยมนำมาแช่เย็นเพราะถุงจะกรอบขาดได้ง่าย
  

• พลาสติกโพลีสเตอรีน PS พลาสติกที่มีความแข็งแต่ก็สามารถเปราะง่ายเช่นเดียวกัน ซึ่งสามารถที่จะใช้บรรจุอาหารได้ เช่น ขวดนมเปรี้ยว ถาดใส่อาหาร หรือนำมาแปรรูปเป็นโฟมหนึ่งในลักษณะของบรรจุภัณฑ์ ที่นิยมนำมาใส่เนื้อสัตว์และผักสดขายกันตามท้องตลาด ซึ่งข้อจำกัดในการใช้งานของพลาสติกประเภทนี้คือค่อนข้างที่จะกรอบและเปราะบางหักได้อย่างง่ายนั่นเอง
  

• พลาสติกวัสดุแบบเรซิ่น ซึ่งเป็นพลาสติกที่นิยมนำมาขึ้นรูปมากกว่าการนำมาใช้เป็นบรรจุภัณฑ์ชั้นใน

  บรรจุภัณฑ์โลหะ 

ถ้าจะพูดถึงเรื่องของความแข็งแรงทนทาน ต้องยกให้เป็นประเภทของบรรจุภัณฑ์แบบโลหะ ซึ่งเป็นบรรจุภัณฑ์ที่สามารถทนทานทั้งความร้อน และสามารถทำความสะอาดฆ่าเชื้อด้วยกระบวนการความร้อนสูงได้ จึงนับว่าเป็นบรรจุภัณฑ์ที่ถูกสร้างขึ้นเพื่อการใช้งานยาวนาน และได้มาตรฐานความสะอาด โดยสามารถหลอม และนำมาใช้ซ้ำได้ ช่วยลดมลพิษทางอากาศได้ดีกับบรรจุภัณฑ์ประเภทนี้ในปัจจุบันจะเห็นได้ว่าบรรจุภัณฑ์รูปแบบโลหะส่วนใหญ่นั้นโรงงานรับบรรจุสินค้ามักนำไปใช้ในการทำ กระป๋อง ทั้งกระป๋องน้ำอัดลม หรือกระป๋องใส่อาหารแปรรูป ปี๊บ เช่น ปี๊บขนม และปี๊บน้ำมันเป็นต้น ถังบรรจุ ไม่ว่าจะเป็นถังเบียร์ ถังน้ำ หรือแท็งก์น้ำ นอกจากนี้ยังสามารถใช้อะลูมิเนียมฟอล์ยในการห่ออาหารได้อีกด้วย แต่ข้อจำกัดของการใช้งานชนิดของบรรจุภัณฑ์ แบบโลหะก็คือ มีน้ำหนักมาก ราคาค่อนข้างสูง มีข้อจำกัดในเรื่องของการแปรรูปเป็นบรรจุภัณฑ์รูปทรงต่าง ๆ

  บรรจุภัณฑ์แก้ว 

ประเภทของบรรจุภัณฑ์รูปแบบแก้วนั้นเป็นหนึ่งในประเภทที่ได้รับความสนใจในการนำมาผลิตเป็นบรรจุภัณฑ์รูปแบบต่าง ๆ มีความสวยงามเป็นเอกลักษณ์ ดูพรีเมี่ยม โดยนิยมนำมาใช้เป็นบรรจุภัณฑ์ทางอุตสาหกรรมด้านอาหาร ทั้งขวดเครื่องดื่ม จาน ชาม ถ้วยไอศกรีม ขวดใส่แยม ไปจนถึงอุตสาหกรรมทางการแพทย์ ยกตัวอย่างเช่น หลอดฉีดยา หลอดทดลองเก็บตัวอย่างยาจากวัสดุแก้ว เป็นต้น โดยจุดเด่นคือเป็นวัสดุที่ทนต่อความร้อนสูง สามารถขึ้นรูปได้อย่างหลากหลาย มีความเป็นกลางไม่ทำปฏิกิริยาต่อสารใด ๆ จึงมีความปลอดภัยสูงในการใช้งานทุกรูปแบบ แต่ข้อเสียบรรจุภัณฑ์ชั้นแรกคือชำรุดเสียหายได้ง่าย และอาจมีน้ำหนักที่มากกว่าพลาสติกทั่วไป

   บรรจุภัณฑ์กระดาษ

ในทศวรรษนี้มีการรณรงค์ลดโลกร้อนด้วยการใช้กระดาษมาเป็นวัสดุหนึ่งใน ประเภทของบรรจุภัณฑ์ที่แปรรูปได้อย่างหลากหลาย โดยในชีวิตประจำวันเราจะเห็นได้ว่าบรรจุภัณฑ์ที่ทำมาจากกระดาษนั้นมีหลายรูปแบบเลยทีเดียว ยกตัวอย่างเช่น ถุงกระดาษใส่อาหารฟาสฟู๊ดที่ทุกคนคุ้นตา กล่องนม กล่องใส่อาหารแบบกระดาษ แก้วใส่กาแฟหรือแก้วน้ำแบบกระดาษ รับบรรจุอาหารเสริม นอกจากนี้ยังมีการใช้ถุงกระดาษมาบรรจุสินค้ามากมายในปัจจุบัน ด้วยความที่น้ำหนักเบา มีความเหนียวและยืดหยุ่น สามารถนำมาใช้งานได้หลากหลายและมีราคาที่ไม่แพงอีกด้วย แต่ข้อควรระวังในการใช้บรรจุภัณฑ์ชั้นนอกสุดประเภทนี้ก็คือการฉีกขาด และการทนต่อความร้อนที่ไม่มากนัก รวมไปถึงไม่สามารถทนทานต่อการปฏิบัติงานได้ดีเหมือนกับบรรจุภัณฑ์วัสดุอื่น ๆ 

  บรรจุภัณฑ์ไม้

วัสดุประเภทไม้นั้นมีการนำมาใช้เป็นบรรจุภัณฑ์ที่ใช้มาอย่างเนิ่นนาน ไม่ว่าจะเป็นไม้ไผ่ ไม้กระดาน หรือไม้ประเภทหวาย โดยประเภทบรรจุภัณฑ์ที่ได้รับความนิยมเช่นการนำมาทำเป็นตะกร้าหรือเข่งใส่อาหาร เช่น เข่งปลาทู เข่งใส่ขนมปัง หรือการนำมาผลิตเป็นบรรจุภัณฑ์ประเภทถาดที่ใช้เสิร์ฟอาหาร ซึ่งเป็นหนึ่งในชนิดของบรรจุภัณฑ์ที่มีความแข็งแรงทนทาน และใช้งานได้ยาวนาน แต่ข้อจำกัดของชนิดวัสดุก็คืออาจจะไม่ได้รูปทรงที่หลากหลายเหมือนกับแบบบรรจุภัณฑ์ประเภทอื่นนั่นเอง

การเลือกใช้บรรจุภัณฑ์แต่ละประเภทมีประโยชน์อย่างไร ?

  ประโยชน์การใช้งานบรรจุภัณฑ์ประเภทพลาสติก

พลาสติกนับว่าเป็นตัวเลือกอันดับต้น ๆ ของการใช้เป็นวัสดุที่มาผลิตบรรจุภัณฑ์ เพราะประโยชน์ของประเภทของบรรจุภัณฑ์ในรูปแบบนี้ คือ การนำมาทำเป็นบรรจุภัณฑ์ได้อย่างหลากหลายรูปแบบ มีความทนทาน หาซื้อง่าย และน้ำหนักเบา 

  ประโยชน์การใช้งานบรรจุภัณฑ์ประเภทโลหะ
ประเภทของบรรจุภัณฑ์แบบโลหะอย่างที่ทราบกันดีว่าเรื่องของความแข็งแรงทนทานนั้นยกให้เป็นที่หนึ่ง ตกไม่แตก ไม่เป็นรอยง่าย และสามารถทนทานต่อความร้อนทำความสะอาดในอุณหภูมิที่สูงมากได้อีกด้วย อีกทั้งใช้บรรจุอาหารที่มีความร้อนสูง หรือความเย็นจัดก็ได้ และนอกจากนี้หากใครที่ต้องการกักเก็บความร้อนหรือความเย็น ก็ใช้บรรจุภัณฑ์ประเภทนี้ก็สามารถช่วยได้เช่นเดียวกัน 

  ประโยชน์การใช้งานบรรจุภัณฑ์ประเภทไม้
คุณสมบัติของไม้ ในการนำมาใช้เป็นสิ่งประดิษฐ์บรรจุภัณฑ์ส่งผลดี และมี ประโยชน์ของบรรจุภัณฑ์ (wait on page) ในเรื่องของความเป็นออร์แกนิคธรรมชาติที่ปลอดภัย ไม่มีการปรุงแต่ง อีกทั้งยังมีความแข็งแรงทนทานไม่เปราะบางง่าย และช่วยเพิ่มความคลาสสิคให้กลับบรรจุภัณฑ์อีกด้วย 

  ประโยชน์การใช้งานบรรจุภัณฑ์ประเภทกระดาษ
กระดาษถือเป็นประเภทบรรจุภัณฑ์ ที่สามารถใช้ได้ทางอุตสาหกรรมอาหาร หรืออุตสาหกรรมสินค้า ย่อยสลายตามธรรมชาติได้ แถมยังสามารถพิมพ์ลวดลายหรือตัดแต่งรูปทรงได้ตามต้องการ เป็นอีกหนึ่งวัสดุที่นิยมนำมาผลิตประเภทของบรรจุภัณฑ์ที่ใช้งานกันอย่างหลากหลายในปัจจุบัน 

คำถามที่พบบ่อย (FAQ) เกี่ยวกับประเภทของบรรจุภัณฑ์

Q : ปัจจัยการเลือกลักษณะของบรรจุภัณฑ์จะตัดสินใจเลือกจากอะไร ?

A : ต้องดูว่าธุรกิจของคุณต้องการความแข็งแรงทนทานของบรรจุภัณฑ์มากน้อยเพียงใด และให้คำนึงถึงการขนส่งควบคู่ไปกับผลิตภัณฑ์ของธุรกิจของคุณ เช่น ถ้าคุณต้องการออกแบบถุงขนม ซึ่งเป็นตัวเลือกในการผลิตก็จะมีอยู่แค่ถุงพลาสติก และถุงกระดาษ ดังนั้นคุณต้องเปรียบเทียบว่า ขนมของคุณจะต้องมีการขนส่งในรูปแบบใด ถ้าในเรื่องของความแข็งแรงทนทานต้องยกให้เป็นถุงพลาสติกมากกว่าถุงกระดาษนั่นเอง 

Q : ถ้วยพลาสติกใส่ความร้อนแล้วอันตรายจริงหรือไม่ ?

A : หลายคนตั้งข้อสันนิษฐานว่าพลาสติกบรรจุภัณฑ์มีกี่ประเภทที่ใช้ใส่ความร้อนในการรับประทานอาหารเเล้วมีความอันตราย ก่อให้เกิดมะเร็ง แต่ตามหลักการใช้งานแล้วหากคุณเลือกใช้พลาสติกที่ถูกชนิดในการใส่อาหาร ซึ่งพลาสติกที่สามารถนำมาบรรจุความร้อนได้อย่างปลอดภัยคือประเภท PP (Polypropylene) เพราะพลาสติกชนิดนี้สามารถทนความร้อนได้สูงถึง 120 องศาเซลเซียสเลยทีเดียว

          สรุปประเภทของบรรจุภัณฑ์เลือกให้ดีครบจบที่ Propack Asia 
ข้อมูลทั้งหมดเกี่ยวกับประเภทของบรรจุภัณฑ์ ที่เราได้กล่าวมาทั้งหมดนี้หวังอย่างยิ่งว่าจะเป็นประโยชน์ให้กับกิจการของใครหลายคนได้ เพราะบรรจุภัณฑ์นั้นอยู่รอบตัวคุณ